آشنایی با رنگ ها در طراحی و نقشه ی فرش
برای شناخت رنگ ها در نقوش فرش ماشینی و نحوه ی بهره بردن از آنها در انواع پالت های رنگی که در فرش 700 شانه، فرش 1000 شانه و فرش 1200 شانه استفاده میشود؛ ابتدا باید هر رنگ و نحوه ی قرار گیری ان در چرخه ی رنگها را بشناسیم؛ در عین حال بدانیم کدام رنگ مکمل و تکمیل کننده ی رنگ دیگر است و کدام رنگ سبب خنثی سازی رنگی دیگر میشود.
از مهمترین نکاتی که در این بین باید مدنظر قرار داد این است که اگر دو رنگ را با یکدیگر ترکیب کردیم و رنگ حاصله خاکستری به دست آمد، به این دو رنگ، رنگهای مکمل میگویند.
همانطور که از اسمشان پیداست دو رنگ مکمل تکمیل کننده ی یکدیگر هستند؛ یعنی در مجاورت هم، یکی باعث تحرک دیگری میشود اما به محض اینکه این دو رنگ با هم ترکیب گردند حالتی خنثی پیدا کرده و رنگ خاکستری را میسازند.
به طور مثال، رنگ زرد مکمل بنفش بوده و آبی مکمل نارنجی است؛ حتی در چرخه ی رنگ ها نیز رنگ های مکمل در امتداد قطر دایره و روبروی یکدیگر قرار گرفته اند.
رنگ های اصلی و فرعی
با استفاده از رنگ شناسی، دوازده رنگ از طریق سه رنگ اصلی یا اولیه که شامل زرد، آبی و قرمز هستند حاصل میشود. رنگ های ثانویه که خود باز هم از ترکیب دو رنگ به دست می آیند به قرار زیر است:
-
نارنجی (زرد + قرمز)
-
سبز (زرد + آبی)
-
بنفش (قرمز + آبی)
این سه رنگ ثانویه باید با دقت بالا و میزان درستی از هر رنگ مخلوط شوند، هیچ کدام از آن ها نیز نباید به سوی هیچ کدام از اجزای ترکیبی میل کند.
به همین ترتیب به دست آوردن یک رنگ درست از طریق ترکیب رنگ ها کار چندان راحتی نیست و باید دقت نظر و علم به این قضایا داشت.
کنتراست رنگ
وجود کنتراست میان رنگ ها، به معنی وجود تضاد میان آن ها نیست بلکه تعریف کننده ی روابط و مقایسه ی بینابینی آنها است. به عنوان مثال وقتی از سیاه و سفید به عنوان نهایت کنتراست روشنی و تیرگی صحبت میشود مقایسه ای بر اساس مفهوم روشنی و تیرگی میان آنها انجام داده ایم؛ یعنی در طیفی که این کنتراست رنگ تعریف شده رنگ ها از سفید تا سیاه متغیر هستند و درجاتی از این دو رنگ را دارا میباشند.
یکی از نکات مهم و قابل و توجه که باید در مورد روشن ترین رنگ یعنی سفید و تیره ترین رنگ یعنی سیاه مد نظر داشت این است که سفید، سبب تضعیف میزان درخشش رنگ های مجاور میشود و در نتیجه آنها را تار میسازد و بالعکس، رنگ سیاه باعث میشود رنگ های مجاور روشن تر به نظر برسند در نتیجه این دو عنصر به عنوان نیرومندترین رنگ ها در کل تشکیلات چرخه ی رنگ به شمار میروند.
کنتراست خود به بخش های متعددی تقسیم میشود، همین سبب میشود که آشنایی و شناخت رنگ ها کار چندان آسانی به نظر نرسد.
از جمله ی انواع کنتراست رنگ ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
کنتراست تیرگی و روشنی
کنتراست تیرگی وروشنی تاثیر بسیاری بر روی روابط میان رنگ ها و حتی روی مخااطبین هر اثر هنری میگذارد؛ بنابراین از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید به آن توجه کرد. این اهمیت تا جایی ادامه پیدا میکند که بخش قابل توجه از موفقیت آثار هنرمندان بزرگ در ارتباط با چگونگی استفاده از کنتراست روشنی و تیرگی بوده است.
-
کنتراست سرد و گرم
کنتراست سردی و گرمی بر پایهی احساسات درونی است که از دیدن هر رنگ چه احساسی به وجود می آید. این به این به معای ارتباط این نوع کنتراست با حس بینایی است، در واقع بیان کننده ی آن است که با دیدن هر رنگ احساس گرمی میکنیم یا سردی.
رنگ ها بر تمامی اجزای وجودی ما تثیر گذار هستند و همین دلیلی است که در مکان های مختلف به بهره گیری از درست دقت کنیم و سعی کنیم بنابر تاثیری که هر رنگ روی ما میگذارد رنگ متناسب با آن محیط را پیدا کنیم. در هر حال باید دانست که رنگ قرمز و نارنجی به عنوان پرحرارت ترین رنگ و رنگ های سبز و آبی به عنوان سردترین رنگ شمرده میشوند.
-
کنتراست کیفیت
منظور از کیفیت میزان خلوص و اشباع رنگ است؛ بدین معنا که وقتی یک رنگ خالص را در کنار رنگ های ناخالص قرار دهید کنتراست کیفیت ایجاد میشود.
حال سوالی که پیش می آید این است که رنگ ناخالص چیست؟ در جواب باید گفت زمانی که رنگی با سیاه، سفید، خاکستری یا رنگی که مکمل خود است ترکیب شود، از حالت خلوص خارج میگردد.
رنگ ناخالص درخشش خود را از دست داده و در نتیجه کدر میشود. در هنر و نقاشی که از رنگ استفاده میشود، با بهره گیری از کنتراست کیفیت، اوج درخشش رنگ ها به نمایش گذاشته میشود.
-
کنتراست وسعت
سطوح متناسب و لازمه برای ستفاده از رنگ در این قسمت میگنجد. به این صورت که وسعت استفاده از هر رنگ را در مقاطع زیاد یا کم و بزرگی یا کوچکی دسته بندی میکند.
هارمونی رنگ ها
منظور از هارمونی ارزیابی اثر دو یا چند رنگ بر روی یکدیگر است. هرکس از دید خود نوعی از هارمونی را میپسندد و چند رنگ را در کنار هم مناسب میبیند اما بین عموم افراد هارمونی زمانی ایجاد میشود که رنگ های متفاوت با میزان سایه های یکسان در کنار یکدیگر قرار گرفته باشند. هارمونی در نوع دیگر خود بر توازن و تقارن نیروهای موجود بین رنگ ها نیز اشاره دارد.
در مقالات بعدی در مورد اصول رنگ آمیزی در نقشه ی فرش بحث خواهیم کرد و اطلاعات جامعی را در اختیارتان قرار خواهیم داد.
لبخند همراه همیشگیتان.